Ratusz
Leszno
Centrum Rynku zdobi barokowo-klasycystyczny budynek Ratusza – historycznie siedziba władz miejskich, sądu, a nawet areszt i magazyn sprzętu strażackiego. Dziś to reprezentacyjna budowla o funkcjach kulturalnych i urzędowych. W jej wnętrzach swoją siedzibę mają galeria sztuki, Biblioteka Ratuszowa. Znajduje się w nim reprezentacyjny gabinet Prezydenta Miasta oraz Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków.
Pierwszy gmach Ratusza wzniesiono w latach 1637-1639 prawdopodobnie według projektu Krzysztofa Bandury Starszego. Wygląd tego budynku znamy jedynie z ryciny. Niemniej jednak ze źródeł historycznych autorstwa zarówno Johanna Heermanna, który o Ratuszu w Lesznie wspominał po raz pierwszy już w 1642 r. , oraz Jana Amosa Komeńskiego, wyczytujemy, że ówczesny gmach nie miał sobie równego w całej Wielkopolsce, poza ratuszem Poznańskim.
W swojej historii Ratusz płonął aż czterokrotnie, za każdym razem przy odbudowie zmieniając nieco swój wystrój wedle panującej mody. Po pierwszym pożarze, w 1656 r., budynek odbudowano według projektu Martina Woydy. Za nowy wystrój Ratusza, po pożarze w 1707 r. odpowiadał prawdopodobnie włoski architekt Pompeo Ferrarii. Autorstwo przebudowy gmachu z lat 1786-1789 przypisywane jest królewskiemu architektowi Dominikowi Merliniemu, znanemu chociażby z projektu pałacu na wodzie w warszawskich Łazienkach. Wkrótce po tej modernizacji budynek całkowicie spłonął w wielkim pożarze miasta w 1790 r. Odbudowano go dopiero po wojnach napoleońskich w 1817 r. Nie odtworzono jednak wysokiego dachu, a ze względów oszczędnościowych wykonano dach płaski zasłonięty attyką. Od tego czasu budynek w całości pokryty był tynkiem piaskowo wapiennym. Dopiero w latach 60 XX w. zaczęto mu nadawać nowe kolory, najpierw brązowe, a później różowe lub pomarańczowe.
Przy ostatnim remoncie elewacji, wykonanym w latach 2019-2020 odtworzono na podstawie badań architektonicznych kolorystykę budowli z przełomu XIX i XX w.
